گرچه همگان از شهید بهشتى بسیار مى دانند و مى شناسند، اما کمتر کسانى هستند که در کنار سایر دیدگاه هاى مذهبى، فرهنگى و ارزشى آن شهید بزرگوار از دیدگاه هاى اقتصادى وى آگاهى داشته باشند. آراى اقتصادى شهید بهشتى بویژه در حوزه تعاون رهیافت هاى نوینى را خاصه در مقطع تدوین و تصویب قانون اساسى میهن عزیزمان به ارمغان آورد.
آن شهید بزرگوار در ایام خویش به خوبى تحلیل و پیش بینى کرده بود که پیگیرى و اجراى اصول اقتصادى قانون اساسى بعدها توسط بزرگان و دولتمردان نظام، مورد ارزیابى و تفسیر مجدد قرار گیرد. به همین ترتیب نیز این مهم محقق شد، به گونه اى که هم اکنون با ابلاغ سیاست هاى کلى اصل ?? قانون اساسى توسط مقام معظم رهبرى زمینه هاى شکوفایى و رشد اقتصادى و نیز توسعه مالکیت و عدالت اجتماعى فراهم آمده است.شهید بزرگوار آیت الله دکتر بهشتى در یکى از سخنرانى هاى مشهور خود در مورد اهمیت شیوه تعاونى مى گوید: «مسئله اقتصاد تعاونى که در عصر ما و در جمهورى اسلامى ما مورد توجه قرار گرفته در حقیقت بر همان پایه هایى استوار است که امروز در جوامع مختلف در رابطه با اقتصاد تعاونى گفته مى شود. یعنى در نظام اسلامى و جمهورى اسلامى لزومى ندارد چیزى به آن بیفزاییم».
شهید بهشتى همچنین در مورد شیوه تعاونى مى گوید: «مسئله اول در اقتصاد آزاد براساس رقابت است، شیوه تعاونى، افراد را در بخش تولید وارد یک مجموعه مى کند و از آنها مى خواهد تا با تعاون با یکدیگر، وضعیت تولید را بهتر کنند.
مسئله دوم این که امکانات لازم براى فعالیت هاى تولیدى را در جامعه هاى داراى اقتصاد دولتى، دولت در اختیار دارد و در جامعه هاى داراى اقتصاد سرمایه دارى، مراکز سرمایه دارى. به هر حال در آنجایى که دولت مسئول است، باید دولت باتقوایى باشد که در قبال این کار، آزادى هاى سیاسى و اجتماعى مردم را نگیرد.
مسئله سوم آزاد کردن مصرف کننده ها از دست واسطه هاى غیرضرورى است.
از دیدگاه شهید بهشتى یکى دیگر از مسائل در تعاونى ها حق رأى است که تابع سرمایه نیست. یک مشخصه اصلى دیگر را که کم و بیش مطرح کرده اند، شرط صاحب سهم بودن شاغلین در تعاونى هاى تولیدى است، یعنى تنها کسانى که بتوانند در تعاونى تولید صاحب سهم باشند که بمانند و آنجا کار کنند.
آیت الله دکتر بهشتى درخصوص مالکیت تعاونى مى گوید: «مالکیت هاى تعاونى قطعاً از نوع مالکیت هاى مشاع هستند.»
دکتر بهشتى در زمینه تعاون معتقد است که دولت مى تواند به گروهى که قصد فعالیت و تولید دارند به عنوان کمک، وامى بدهد تا براى آن گروه یک پشتوانه باشد.
البته چنین نگرش تولیدگرایانه اى در اقتصاد یک کشور تازه انقلاب کرده بسیار روشنفکرانه است. شهید بهشتى بر این باور است که حداقل در بخش عظیمى از اقتصاد یا تمام آن مى توانیم طورى عمل کنیم که دولت کمتر دست اندرکار باشد.
در مجموع این مفاهیم ارزشمند مى تواند براى برنامه ریزان و مجریان، راهگشا بوده تا در سایه درک مفاهیم نظرى سخنان این بزرگمرد تاریخ روح تعاون و همدلى و رشد همه جانبه کشور به همراه عدالت اجتماعى محقق شود.